1 Juni 2025
Fout in NIXIE klok
Tijdens het maken van programma’s voor embedded systemen sluipt er soms een foutje in. Dat gebeurde ook bij het NIXIE klok ontwerp uit 2016 (Elektor 150189). Recent las ik in Elektor dat deze klok vanaf januari 2025 niet meer goed zou werken en alleen nog nullen zou laten zien. Dat was precies wat er ook met mijn GPS-gestuurde klok gebeurde. Ik vond het vreemd dat de tijd niet meer klopte, maar had andere dingen aan mijn hoofd – tot ik een ingezonden brief hierover las.
Benodigdheden voor dit project
– NIXIE klok, Elektor 5-6 2026 (150189)
– Nieuwe Microchip PIC18F4420-I/P
– PICKit3 progammer
– Zero Insertion Force (ZIP) socket adapter
– De .hex file met de update NIXIE klok
– MLPAB X IDE Development tool
– MLPAB X IPE Programming tool
– PIKkit 3 Programmer standalone
Oorzaak en oplossing firmware
Blijkt dat veel gebruikers hetzelfde probleem hebben, veroorzaakt door een firmware-tabel die alleen tot 2024 de zomertijd regelde. Clemens Vealens van Elektor maakte daarom nieuwe software die het makkelijker maakt: je activeert of deactiveert de zomertijd gewoon met knop S1. Hij publiceerde niet alleen de code, maar ook het .hex bestand dat je in de processor moet laden.
Start van het proces
Mijn avontuur begon dus met een werkende maar beperkte klok. Op de Elektor website vond ik maar liefst 81 forum posts over dit onderwerp, wat toont hoe levendig het is. Het .hex bestand was beschikbaar, maar het bleek niet eenvoudig om te flashen. Mijn klok draait op een Microchip PIC18F4420-I/P processor, een 40-pins DIP-chip. Bij Reichelt vond ik verschillende varianten van deze chip, waarvan de versie die ik nodig had voor €8,54 te bestellen was. Prima prijsje.
Flash opties PIC18F4420
Er zijn vier manieren om de .hex file in de PIC te krijgen: 1) ICSP programmeren terwijl de chip in de klok zit, 2) standalone programmer via ZIF socket (zoals met een PICKit3), 3) via bootloader en seriële verbinding (alleen als die er al op staat) en 4) parallel programmer, wat weinig voorkomt bij deze chip.
Keuze voor PICKit3
Ik koos optie 2: standalone programmeren met een PICKit3. Die bestelde ik via Amazon voor nog geen €20. Helaas bleek het een goedkope clone te zijn, en de officiële Microchip software herkende hem niet meteen. Na wat uitproberen lukte het uiteindelijk via de standalone PICKit3 programmer tool om contact te maken met de clone.
Chip programmeren
Met de programmer werkend, plaatste ik de nieuwe PIC in de ZIF socket – super handig, want alle 40 pootjes zitten meteen goed vast. Ik laad de .hex file in de software en klik op “Write”. Binnen 10 seconden was de chip voorzien van de nieuwe firmware die het zomertijdprobleem oplost.
Chip wisselen in klok
Voorzichtig haalde ik de oude chip uit de klok, zonder de pootjes te verbuigen. Daarna plaatste ik de nieuwe chip terug, lette goed op de markering voor pin 1 en drukte hem stevig in het voetje. De printplaat heeft gelukkig ook duidelijke markeringen, dus dat was makkelijk controleren.
Klok weer in gebruik
Met gezonde spanning sloot ik de klok weer aan. De oranje cijfers lichtten op, de startmodus draaide en ik kon eenvoudig met knop S1 kiezen tussen winter- en zomertijd. Alles werkt weer perfect.
Reflectie op de klus
Deze update was zeker geen standaard klus, maar juist leuk en uitdagend om te doen. Nieuwe softwaretools leren gebruiken en ook nieuwe hardware inzetten gaf een leuke technische ervaring.