23 April 2025
Vraag over lampreparatie ontvangen
Vandaag kreeg ik de vraag of ik een reparatie of fix kon uitvoeren aan een lamp waarbij het armatuur (430 gram) losgekomen is van de staander. Het gaat om een lamp van hoge kwaliteit, uitgevoerd in messing. De fitting en bedrading in het armatuur zijn niet ontworpen voor eenvoudig onderhoud. Bij eerste inspectie bleek dat de lampknie is afgebroken op de staander. Het bovenstuk van de knie zit stevig vast in het armatuur en is in deze uitvoering niet eenvoudig te vervangen.
Twee oplossingsrichtingen bekeken
De keuze voor een passende oplossing komt neer op twee opties. Oplossing a: het volledig vervangen van de afgebroken knie. Deze aanpak is complex, omdat er een passend vervangend onderdeel gevonden moet worden en de volledige bedrading van armatuur en staander gedemonteerd moet worden. Oplossing b: een eenvoudiger alternatief — een beugel die over de staander wordt geplaatst, waarin de knie met twee stelschroeven vastgezet kan worden.
Benodigd gereedschap en materialen
– Bambu 1X Carbon 3D printer
– PUK lasapparaat
– Schuifmaat
– Vijl en combinatietang
– 3D tekensoftware
– PLA black 3D printfilament
– 2x M4 boutjes 20mm en 2x M6 moeren
Meten en 3D-tekenen
Om de haalbaarheid van optie b te bepalen, ga ik aan de slag met een schuifmaat en een 3D-tekenpakket. Ik meet nauwkeurig de maten van de staander en het armatuur. In een ruwe schets noteer ik alle dimensies om het 3D-ontwerpproces te vergemakkelijken. Uit ervaring weet ik dat het bij dit soort projecten meestal meerdere iteraties kost om tot een goed werkende oplossing te komen. Ik bouw het ontwerp op uit elementaire vormen – cilinders, bollen en blokken – en bepaal zo hoe de montage op de staander het best gerealiseerd kan worden. Een belangrijke vereiste: er moet een opening beschikbaar zijn voor een draad van 6 mm. Dit betekent dat over de hele lengte van de beugel een uitsparing nodig is, zodat de bedrading niet volledig hoeft te worden losgehaald.
Eerste versie getest
Na het printen van de eerste versie blijkt deze goed te passen. Tegelijkertijd zie ik dat het armatuur slechts rust op de knie – vergelijkbaar met een trekhaakconstructie. Dit brengt me op het idee om met een set stelschroeven de verbinding te fixeren. Een bijkomend voordeel is dat er met deze schroeven nog enige bewegingsvrijheid in de richting van de lichtbron behouden blijft.
Tweede versie met plateau
Ik besluit een tweede versie te ontwerpen, waarin de stelschroeven zijn geïntegreerd en ik een plateau toevoeg waarop het armatuur kan rusten. De printtijd bedraagt nog geen 40 minuten, dus deze aanpassing is snel gerealiseerd. Tijdens het monteren blijkt echter dat het plateau niet breed genoeg is om het armatuur van meer dan 400 gram stabiel te dragen. Daarom ontwerp ik een derde versie.
Derde versie met kogel
In deze derde versie maak ik een kogelvormige ruimte waarin de knie van het armatuur vrij kan bewegen. Om de beweging daarna vast te zetten, besluit ik twee boutjes van 4 mm toe te passen. Voor gebruiksgemak las ik op deze boutjes een moer vast, zodat deze later met de hand gedraaid kunnen worden.
PUK-lassen voor precisie
Voor het vastzetten van de moeren gebruik ik mijn PUK-lasapparaat. PUK-lassen is een vorm van precisiebooglassen, vaak toegepast bij sieraden, brillen of medische instrumenten. De voordelen zijn: hoge precisie, minimale warmte-inbreng, weinig nabewerking en een schone werkwijze. Met de PUK las ik de moeren stevig vast en vijl ik deze keurig af, zodat de gebruiker straks eenvoudig de beugel kan vastzetten.
Eindmontage en resultaat
De Bambu X1 Carbon gaat aan de slag, en na 52 minuten is de derde versie van de beugel klaar. Ik verwijder de supportstructuren, monteer de boutjes en plaats de beugel op de lampstaander. Daarna plaats ik de knie van het armatuur in de beugel en draai de boutjes aan. Alles past zoals bedoeld. Met deze derde iteratie is de reparatie geslaagd, en kan de lamp hopelijk weer voor lange tijd licht brengen.
Plezier in het proces
Het analyseren van het probleem, het bedenken van een passende oplossing, het ontwerpen, realiseren én monteren ervan, geeft me veel voldoening. Het is een uitdagende combinatie van technisch inzicht, creatief denken en vaardigheid in het gebruik van gereedschap. Elke keer weer is het de kunst om voor een uniek probleem een unieke oplossing te creëren – en die uitdaging ga ik met veel plezier aan.