4 Februari 2025
Kick-off workshop voor studenten
Vandaag leid ik, namens de SPARK Campus in ‘s-Hertogenbosch, de workshop ‘E-Waste – Industrieel Product Ontwerpen – KW1C’ als kick-off voor studenten die in meerdere sessies intensief en praktisch aan de slag gaan met duurzaam ontwerpen. De groep bestaat uit vijftien enthousiaste en nieuwsgierige studenten die ontwerpen met aandacht voor Repair, Reuse en Recycle. Ik begin de workshop met uitleg over waarom e-waste een groeiend probleem vormt. Ik laat zien hoe ontwerpkeuzes al in de vroege fase van productontwikkeling invloed kunnen hebben op de levenscyclus van elektronica, van productie tot afval. Ik zoom in op de impact van e-waste op het milieu en de gezondheid. Daarna bespreek ik innovatieve oplossingen om e-waste te verminderen en leg uit waarom het ‘Right to Repair’ een belangrijke stap is richting circulair ontwerpen. Ik geef ook inzicht in keuzes die consumenten kunnen maken bij de aanschaf en het gebruik van elektronische apparatuur. Ten slotte benadruk ik hoe toekomstige industriële ontwerpers positief kunnen bijdragen aan circulariteit.
Praktijkvoorbeelden uit eigen ervaring en elektronische apparaten van de kringloop
Om de overgang naar het praktische deel te maken, vraag ik wie onlangs een elektrisch apparaat heeft weggegooid of gerepareerd. De antwoorden variëren van lampen en radio’s tot afstandsbedieningen met waterschade en toetsenborden vol broodkruimels. Voor het praktische gedeelte heb ik met de lokale kringloopwinkel ‘Vindingrijk’ geregeld dat ik diverse afgedankte apparaten kon meenemen. Mijn achterbak zat met dank aan ‘Vindingrijk ‘s-Hertogenbosch’ vol met stofzuigers, radio’s, drones, waterkokers, mobieltjes, satellietontvangers, lampen, luchtverfrissers, afstandsbedieningen, stoomapparaten, rekenmachines en bakplaten.
Onderzoeken en demonteren in de praktijk
De deelnemers onderzoeken de apparaten door ze open te maken. Dit houdt hun aandacht vast en zet gesprekken in gang. Ze herkennen onderdelen en ontdekken met verbazing nieuwe mechanische verbindingen. Zo leren ze herbruikbare componenten en materialen te onderscheiden van echt e-waste. Ze ervaren ook hoe frustrerend of gemakkelijk het is om apparaten open te maken, wat inzicht geeft in onderhoudsvriendelijkheid en repareerbaarheid. Aan het eind van de workshop blijft een verzameling losse schroeven, onderdelen, lege batterijen, draden, motortjes en behuizingsstukken over. De deelnemers delen per tafel hun ervaringen over het gemak waarmee de apparaten uit elkaar te halen waren, de herbruikbaarheid van componenten en hoe een doordacht ontwerptraject impact kan maken op gezondheid en milieu.
Belangrijke lessen en inzichten
Mooi om te zien dat iedereen zijn eigen ervaringen heeft bij het demonteren en identificeren van componenten. Ik geef zelf ook uitleg, bijvoorbeeld over hoe goud uit printplaten gewonnen kan worden, al is dit complex en toxisch. Op een van de printplaten zie ik een geplofte condensator, wat me doet denken aan de ‘Capacitor Plague’ van eind jaren ’90, die veel apparaten onnodig defect maakte. Dit onderstreept het belang van kennis over elektronica. Voor mij als trainer was het erg leuk om deze workshop te faciliteren, zeker gezien de groeiende maatschappelijke focus op duurzaamheid.
